Türk Yahudilerinin Cumhuriyet dönemi üçüncü hahambaşısı olan Rav İsak Haleva, 1940
yılında İstanbul’da doğdu. Beyoğlu Musevi Lisesi’nden sonra lisans öğrenimi için İsrail’e
gitti. Porat Yosef İlahiyat Akademisi’nden dini hukuk alanında “yadin yadin” yani hâkim
derecesiyle ve eğitim alanında “rav / haham” olarak mezun oldu. Manisa ve Kayseri’de
askerlik görevini “Yedek Subay Öğretmen” olarak gerçekleştirdi ve “Teğmen” rütbesiyle
terhis olduktan sonra Yahudi Toplumu’na muhtelif makamlarda hizmet etti. Üstlendiği çeşitli
görevler arasında kalbinde yer eden en önemlisi, öğretmenlikti, zira çocukların hayatına
dokunmak onun için vazgeçilmez bir tutkuydu. Nihai hedefi “çocuklarla güzelleşecek bir
dünya” olan Rav Haleva, deneyimleriyle her daim etrafındakilere ilham verdi.
Üstlenmiş olduğu makamın gerektirdiği İbranice ve Aramcanın yanı sıra İngilizce, Fransızca
ve İspanyolcaya hâkim olan Rav Haleva, Solitreo okuyabilen nadir insanlardan biri.
Aynı zamanda Türk Yahudilerinin ananevi dili olan Ladino’yu mükemmel derecede bilen
ender isimlerden olan Rav Haleva, uzun yıllar sinagoglarda yaptığı açıklamalar ve verdiği
mesajlarda Ladino dilini tercih ediyor.
Kudüs’te eğitim gördüğü okuldan mezun olduktan sonra, hayatını bilgilerini paylaşmaya
adayarak, çoluk çocuk, yetişkin çok sayıda insanın din öğrenimine katkıda bulundu. Musevi
okullarında 1963 yılından itibaren 39 yıl süren İbranice ve Din Bilgisi derslerinin yanı sıra
Marmara Üniversitesi ve Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültelerinde yüksek lisans sınıflarına
İbranice ve Yahudi Din Kültürü dersleri verdi.
Tevrat, Talmud, Yahudi ilahiyatı ve genel ilahiyat konularında çeşitli araştırma ve makaleleri
de bulunan, başta Şalom gazetesi olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde yazı, yorum ve
makaleleri yayımlanan Rav İsak Haleva, 1990’lı yıllardan itibaren katıldığı ulusal ve
uluslararası sempozyum ve panellerde pek çok bildiri yayınladı ve dinler arası diyalog için
çaba gösterdi. “Memorial Foundation of Jewish Culture” Vakfı’nın düzenlediği uluslararası
kongrelere birçok kez konuşmacı olarak davet edildi ve bu çalışmalarından dolayı sayısız
“Onur Plaketi” ile ödüllendirildi. Avrupa Hahamlar Kongresi üyesi olan Rav İsak Haleva, 19
Aralık 2002 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü hahambaşısı seçildi; daha sonra yedi
yılda bir yapılan seçimlerde üç kez Hahambaşı seçildi.
Hayatına dair anılarının, 2002 İs’ad Töreni’nden vefatına kadar geçen sürecin, peraşa (Tora
bölümleri) yorumlarının, öğretilerinin ve mesajlarının yer aldığı, Vivet Pitelon Sparkes
tarafından kaleme alınan “Sevgi ve Hoşgörüye Adanmış Bir Ömür ve Hayata Dair” adlı iki
ciltlik eser, 28 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanmıştır.
