Here I will summarize some voyages related to Turkey that turned into tragedies.
The first one is the Parita case. Carrying 600 Czechoslovak Jews, Parita set off from Constanza Romania passing thru the Turkish straits and arrived to Rhodes. İt came to Izmir on 9 August 1939 after the Italian authorities did not accept the ship to enter the harbour. But İzmir port authorities as well did not allow refugees in Parita to set foot on İzmir. He waited of the coast for a week having not any coal, water or basic necessities and no other basic supplies than the Jewish Community brought illegally were permitted. For a week, the refugees waited on the deck shouting for their request to go to the shore. After a while, Izmir port authorities ordered the ship to leave the port. The ship left İzmir on 15th August 1939. The semi-official Ulus newspaper announced this news with the headline “the vagabond Jews finally moved from İzmir”.
On December 3rd 1940, The Uruguayan flagged Salvador ship anchored in Varna port, Bulgaria. The 20 meters long, 5 meters wide 100 gross tons sailing wooden ship was at least 50 years old and very neglected. It did not have the adequate possibilities to make the full travel to Palestine but it was the only hope for its 352 passengers including many children and woman. The 352 passengers filling the 150-person ship were Jews from Poland, Romania and Bulgaria who were able to escape from the Nazis. The vessel reached Istanbul after a 3-day journey. Turkish authorities immediately warned and ordered the captain to leave the port. Waiting for suitable weather for 6 days, the vessel left the port on the evening of December 12th and entered the Marmara Sea. The storm that broke out of the coast of Silivri was the end of the vessel. It ran ashore than it disintegrated and sank with the passengers.
Some of the passengers who survived the sinking died by drowning and some others who managed to get ashore froze to death.
Only 122 people survived the catastrophe. The official death toll was 103 with 120 people missing. The residents of Silivri and surrounding villages tried to help the survivors. Bodies were buried in Silivri. Unfortunately, there were looting of the dead bodies as well. Those who survived were sent to Istanbul where the Jewish Community took care of them.
On August 3rd 1944, the three old merchant ships overcrowded with about 1000 Jewish refugees left Costanza: Morina with 308, Bülbül with 390, and Mefkure with 320 passengers. Armed ships of the Romanian Navy escorted the convoy from the harbour thru the mined areas.
On 5th August Mefkure was about 40kms north-east of İğneada Turkey at the Black Sea. Flares from an unknown vessel illuminated it. Mefkure failed to respond and carried on. A Soviet submarine attacked Mefkure with guns and machine-guns. The vessel caught fire and sank. The captain and six of the crew escaped with the only boat. Only five of the refugees survived while all 315 passengers including 37 children were killed. Some others reported that it was the Germans who sank the boat. The same sources stated that Bülbül had been intercepted too but was allowed to proceed after identifying herself and in the morning it rescued Mefkure’s survivors. Morina as well reached Turkey and refugees from both ships continued overland and reached Palestine.
Burada Türkiye ile ilgili bazıları trajediye dönüşen bazı yolculukları özetleyeceğim.
Bunlardan ilki Parita ilki Parita, 600 Çekoslovak Yahudi’sini taşıyarak Köstence Romanya'dan Türk boğazlarını geçerek yola çıktı ve Rodos'a ulaştı. İtalyan yetkililerin geminin limana girişini kabul etmemesi üzerine 9 Ağustos 1939'da İzmir'e geldi. Ancak İzmir liman yetkilileri de Parita'daki mültecilerin İzmir'e ayak basmasına izin vermedi. Kömür, su ve temel ihtiyaçları olmadığı için bir hafta boyunca kıyıda bekledi ve Yahudi Cemaatinin yasa dışı yollardan getirdiği temel ihtiyaçlar dışında başka hiçbir temel malzemeye izin verilmedi. Mülteciler bir hafta boyunca güvertede bağırarak kıyıya çıkma taleplerini beklediler. Bir süre sonra İzmir liman yetkilileri gemiye limandan ayrılma emri verdi. Gemi 15 Ağustos 1939'da İzmir'den ayrıldı. Yarı resmi Ulus gazetesi bu haberi, "Avare Yahudiler nihayet İzmir'den taşındı" manşetiyle duyurdu.
3 Aralık 1940'ta Uruguay bayraklı Salvador gemisi Bulgaristan'ın Varna limanına demirledi. 20 metre uzunluğunda, 5 metre genişliğinde 100 grostonluk ahşap yelkenli gemi en az 50 yaşındaydı ve oldukça bakımsızdı. Filistin'e tam yolculuk için yeterli imkanlara sahip değildi ama aralarında birçok çocuk ve kadının da bulunduğu 352 yolcunun tek umuduydu. 150 kişilik geminin 352 yolcusu, Nazilerden kaçmayı başaran Polonya, Romanya ve Bulgaristan'dan gelen Yahudilerdi. Gemi 3 günlük yolculuğun ardından İstanbul'a ulaştı. Türk yetkililer derhal kaptanı uyararak limanı terk etmesini emretti. 6 gün boyunca havanın uygun olmasını bekleyen gemi, 12 Aralık akşamı limandan ayrılarak Marmara Denizi'ne girdi. Silivri açıklarında çıkan fırtına geminin sonu oldu. Karaya çıktıktan sonra parçalandı ve yolcularla birlikte battı.
Batan yolculardan bir kısmı boğularak hayatını kaybederken, karaya çıkmayı başaran yolculardan bir kısmı ise donarak hayatını kaybetti.
Felaketten sadece 122 kişi kurtuldu. Resmi ölü sayısı 103, 120 kişi ise kayıptı. Silivri ve çevre köy sakinleri hayatta kalanlara yardım etmeye çalıştı. Cenazeler Silivri'de defnedildi. Maalesef cesetlerin yağmalanması da söz konusuydu. Hayatta kalanlar, Yahudi Cemaatinin onlarla ilgilendiği İstanbul'a gönderildi.
3 Ağustos 1944'te yaklaşık 1000 Yahudi mülteciyle dolup taşan üç eski ticaret gemisi Kostanza'dan ayrıldı: 308 yolcuyla Morina, 390 yolcuyla Bülbül ve 320 yolcuyla Mefkure. Romanya Donanması'nın silahlı gemileri, konvoya limandan mayınlı bölgelere doğru eşlik etti.
5 Ağustos'ta Mefkure, Karadeniz'de İğneada'nın yaklaşık 40 km kuzeydoğusundaydı. Bilinmeyen bir gemiden gelen işaret fişekleri onu aydınlattı. Mefkure cevap vermedi ve devam etti. Bir Sovyet denizaltısı Mefkure'ye silah ve makineli tüfeklerle saldırdı. Gemi alev aldı ve battı. Kaptan ve mürettebattan altı kişi var olan tek tekneyle gemiden uzaklaşabildi. Mültecilerden sadece beşi hayatta kalırken, 37'si çocuk 315 yolcunun tamamı hayatını kaybetti. Bazıları ise tekneyi batıranın Almanlar olduğunu bildirdi. Aynı kaynaklar, Bülbül'ün de yakalandığını ancak kimliğinin belirlenmesinin ardından yola devam edilmesine izin verildiğini ve sabah Mefkure'den sağ kurtulanların kurtarıldığını belirtti. Morina da Türkiye'ye ulaştı ve her iki gemideki mülteciler karadan devam ederek Filistin'e ulaştı.
